بررسی حاصلخیزی اراضی شالیزاری با استفاده از شاخص تلفیقی باروری خاک

Authors

  • شهرام محمود سلطانی استادیار مؤسسه تحقیقات برنج کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، رشت، ایران
  • مریم شکوری کارشناس ارشد آزمایشگاه، مؤسسه تحقیقات برنج کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، رشت، ایران
Abstract:

افزایش جمعیت و تقاضای مواد غذایی نیازمند نگرش جدی به افزایش بهره­وری زمین­های کشاورزی است. در این ارتباط مناسب­ترین روش، افزایش عملکرد در واحد سطح می­باشد. یکی از روش­های افزایش عملکرد، افزایش حاصلخیزی خاک­های کشاورزی است. شاخص­های تلفیقی زیادی وجود دارند که می­توانند شرایط حاصلخیزی خاک را به­خوبی نشان ­دهند، از جمله آن­ها  شاخص تلفیقی باروری خاک  (IFI)است. مهم­ترین هدف در این تحقیق ارزیابی وضعیت حاصلخیزی خاک  با استفاده از IFI و ارائه راهکارهای مناسب  برای مدیریت خاک می­باشد. در این راستا 128 نمونه مرکب خاک از مزرعه پژوهشی ایستگاه گلدشت (شهرستان آمل-مازندران) برای اندازه­گیری برخی از ویژگی­های مهم فیزیکی و شیمیایی موثر بر کیفیت خاک تهیه گردید. سپس از منطق فازی برای رتبه­بندی کیفی ویژگی­های خاک، از تجزیه به مولفه اصلی برای وزن­دهی این ویژگی­ها و در نهایت با استفاده از مفهوم شاخص تلفیقی باروری، تلفیق ویژگی­های مورد بررسی، انجام شد. نتایج نشان می­دهد که مقدار شاخص تلفیقی باروری در این اراضی از 03/0 تا 20/0 در نوسان است. با استفاده از نقشه­های شاخص تلفیقی، باروری مزرعه مورد نظر به چهار گروه تقسیم گردید. در مقادیر پایین شاخص تلفیقی باروری (کیفیت حاصلخیزی پایین) pH، فسفر قابل استفاده، کربن­آلی و به دنبال آن نیتروژن کل کمتر از حدود بحرانی آن­ها برای رشد برنج است و در مقادیر بالای شاخص تلفیقی باروری، محدودیت کربن­آلی و نیتروژن کل وجود دارد. کمبود کربن ­آلی در کل کرت­های مورد بررسی می­تواند بر حاصلخیزی خاک (نقش حیاتی در نگهداری و آزادسازی عناصر غذایی) و خصوصیات فیزیکی خاک (بهبود ساختمان خاک، تخلخل، نگهداری آب) ثاثیر انکارناپذیر دارد. یافته­های ما نشان می­دهد که استفاده از شاخص­های تلفیقی خاک، علاوه بر نشان دادن محدودیت­های موثر بر کشت محصول زراعی می­تواند با ترکیب تمام خصوصیت­های موثر بر رشدگیاه،  نمای بهتری از مدیریت تغذیه در اراضی شالیزاری ارائه کند.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

تعیین مهمترین ویژگی‌های حاصلخیزی خاک مؤثر بر محصول برنج در اراضی شالیزاری با استفاده از تحلیل مؤلفه‌های اصلی

روش­های آماری چند متغیره مانند تحلیل مؤلفه‌های اصلی و رگرسیون­ها می­توانند برای تسهیل تفسیر روابط پیچیده استفاده شوند. هدف از این مطالعه تعیین مهمترین ویژگی­های حاصلخیزی خاک، مؤثر بر محصول برنج در اراضی شالیزاری بود. به این منظور نمونه­هایی از لایه شخم 119 نقطه با توزیع جغرافیایی مناسب، در اراضی شالیزاری شهرستان­های شفت و فومن استان گیلان برداشت شد. پس از آن، ویژگی­های فیزیکی و شیمیایی مرتبط با...

full text

بازتعریف مفهوم شاخص آب قابل استفاده خاک در ارزیابی کیفیت فیزیکی خاک اراضی شالیزاری

سابقه و هدف: کیفیت فیزیکی خاک، نقشی اساسی در مطالعات کیفیت خاک‌ دارد و بررسی آن برای تولید پایدار اقتصادی، حفظ محیط ‌زیست و جلوگیری از تخریب خاک، ضروری به نظر می‌رسد. در تعیین شاخص‌های کیفیت فیزیکی خاک و محدوده‌ی بهینه آن‌ها می‌بایست شرایط خاص کاربری اراضی و نوع گیاه کشت شده نیز در نظر گرفته شود. در اراضی شالیزاری برخلاف دیگر کاربری‌ها، با اضافه کردن آب به خاک و گلخراب کردن بسیاری از ویژگی‌ها و...

full text

ارزیابی اثر عملیات تسطیح اراضی بر تغییرات مکانی برخی ویژگی¬های مرتبط با حاصلخیزی خاک¬های شالیزاری

عملیات تسطیح و یکپارچه‌سازی شالیزارها از راهکارهای کلیدی در کشاورزی دقیق است. اما  تغییرات مکانی و توزیع عناصر غذایی در این اراضی به شدت تحت تأثیر عملیات تسطیح قرار می‌گیرد. هدف از این تحقیق مشخص نمودن اثرات عملیات تسطیح بر غیریکنواختی و شدت تغییرات مکانی برخی خواص مرتبط با حاصلخیزی خاک­­­ ­های شالیزاری بود.  عملیات تسطیح منجر به تغییرات معنی­دار در اندازه تغییرات مکانی و توزیع مکانی خواص مرتبط...

full text

ارزیابی تناسب اراضی و کیفیت حاصلخیزی ذاتی خاک برای کشت برنج در اراضی شالیزاری شهرستان‌های شفت و فومن

روش­های بسیاری از زمان ارائه چارچوب FAO برای ارزیابی تناسب اراضی توسعه‌یافته‌اند و برخی از آن­ها هنوز به‌صورت گسترده استفاده می­شوند. هدف از این مطالعه تعیین تناسب اراضی (با استفاده از روش فائو) و کیفیت حاصلخیزی ذاتی خاک (با استفاده از توابع عضویت فازی) برای گیاه برنج در اراضی شالیزاری شهرستان­های فومن و شفت در شمال ایران بوده است.بر طبق نتایج بدست آمده از روش فائو، پس از اقلیم (به علت محدودیت ...

full text

بررسی وضعیت حاصلخیزی خاک‌های شالیزاری استان گیلان

مصرف منطقی کودهای شیمیایی در خاک به آگاهی از چگونگی وضعیتحاصل­خیزیوعناصرغذایی در خاک وابسته  است. یکی از رهیافت‌ها، استفاده از کشاورزی دقیق بر پایه شناخت جامع و صحیح وضعیت حاصلخیزی خاک‌های کشاورزی است. بر این اساس تهیه نقشه تغییرات مکانی ویژگی­های خاک مرحله کلیدی در کاربرد کشاورزی دقیق است که براساس آن نهاده‌های کشت به صورت نظام‌ مند برنامه‌ریزی، مدیریت و مصرف می‌گردد. هدف از انجام این تحقیق بر...

full text

بررسی وضعیت حاصلخیزی خاک های شالیزاری استان گیلان

مصرف منطقی کودهای شیمیایی در خاک به آگاهی از چگونگی وضعیتحاصل­خیزیوعناصرغذایی در خاک وابسته  است. یکی از رهیافت ها، استفاده از کشاورزی دقیق بر پایه شناخت جامع و صحیح وضعیت حاصلخیزی خاک های کشاورزی است. بر این اساس تهیه نقشه تغییرات مکانی ویژگی­های خاک مرحله کلیدی در کاربرد کشاورزی دقیق است که براساس آن نهاده های کشت به صورت نظام مند برنامه ریزی، مدیریت و مصرف می گردد. هدف از انجام این تحقیق برر...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 51  issue 5

pages  1211- 1226

publication date 2020-07-22

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023